Kist Hidatik Tedavisi

Kist hidatik nedir?

Kist hidatik ya da hidatid kist, ekinokokkoz denen parazitin oluşturduğu bir kistdir. Ekinokok kisti olarak da adlandırılır. Bazen parazit kisti de denir. Kist, içi sıvı dolu kese anlamına gelir.  Halk arasında kistler genellikle kötü tümör olarak anılır ama gerçekte kistler iyi huyludur. Kist hidatik hastada büyük sorun yaratmayan ama tedavi gerektiren bir parazit hastalığıdır.

En sık karaciğerde ve akciğerde görülür. Ancak çok daha seyrek olarak dalak, börek, karın iç yapılar, hatta kalp, kemik ve beyin dokusunda bile görülebilir. Karaciğer en önemli yerleşim yeridir. Kan ile dağılırsa bahsedilen diğer yapılarda da kist oluşturabilir. 

Kist hidatik gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde sık görülür. Hastalık insanlara kedi ve köpekten geçen bir parazit nedeniyle oluşur. Bu nedenle parazit kisti diye anılır. Genel sağlık ve temizlik kurallarına uyulduğunda bulaşma çok seyrektir.

Başlık Yazın

Kist hidatiğin önemi nedir?

Kist hidatik bir parazit hastalığıdır ve en büyük önemi kistin zamanla büyümesidir. Kist hidatik karaciğer, akciğer, böbrek başta olmak üzere karın içi seyrek olarak kas içi, kalp ve beyin gibi hemen her doku ve organda oluşabilir. Karaciğer içinde fark edildiğinde genellikle 3 ile 10 cm arasında büyüklüktedir. Büyüyerek çevre dokulara baskı oluşturabilir. Çok seyrek olarak yırtılır ve sıvı karın içine boşalırsa karın içinde uzun dönemde çok sayıda kist oluşabilir. Aynı kişide karaciğerde bir den çok kist olabileceği gibi hem karaciğer ve hem de diğer dokularda kist oluşabilir.

Kist hidatik tanısını nasıl koyarız?

Karaciğerde ya da bir başka organda gördüğümüz kistler birbirine benzer. Bazen bir kistin parazit kisti yani kist hidatik mi yoksa bir başka kist mi olduğunu anlamak zor olabilir. Bunları ayırmak için bazı kan testleri ve ultrason, tomografi ve emar gibi görüntüleme yöntemlerini kullanırız. Bazı kist tiplerinde tanı çok kolay bazılarına ise daha sor olabilir.

Kist hidatik belirtileri

Genellikle çok belirgin şikayet yaratmaz. Hastalarda bazen karın ağrısı bazen iştahsızlık bazen de kaşıntı kızarıklık gibi şikayetler oluşturur. Ne kadar büyükse şikayet oluşturma ihtimali de o kadar fazla olur. Seyrek olarak kist yırtılabilir ve bu daha belirgin şikayet yapar. Bazen de iltihaplanır. O zaman sağ karın üst kesiminde ağrı, ateş ve gece terlemeleri olabilir.

Tanısı ya karın ağrısı araştırılırken ya da bir başka hastalık için ultrason ultrason inceleme yapılırken koyulur. Ultrason incelemede tanı bazen zor olsa da deneyimli bir radyolog kolaylıkla tanı koyacaktır. Karaciğerde çok sayıda kist varsa bilgisayarlı tomografi ya da MR (emar) görüntüleme daha iyidir.Tanı koymaktan daha önemlisi kistin canlı ya da aktif olup olmadığıdır. Çünkü kist bazen kendiliğinde iyileşir ve karaciğerde inaktif ya da cansız olarak varlığını sürdürebilir. Bu durumda bir nebde dokusu gibi zararsızdır. Canlı olmayan kist hidatik eğer çok büyük değilse ya da iltihap yoksa tedavi gerektirmeyebilir.

Kist hidatik tedavisi

Kist hidatik için 3 temel tedavi yöntemi vardır.

1. Ameliyat tedavisi (genel cerrahi uzmanları yapar)
2. İğne ile tedavi (bizler yani girişimsel radyoloji uzmanları yapar)
3. İlaç tedavisi (genellikle gastroenteroloji uzmanları yapar)

Kist hidatikte ameliyatsız (iğne ile) tedavi nasıl bir işlemdir?

Ameliyatsız iğne tedavisi Girişimsel Radyoloji tarafından yapılan oldukça kolay bir yöntemdir. Ancak bu tedavi her kist için mümkün olmayabilir. İğne tedavisinde sadece 1 mm kalınlığında iğne kullanılır. Hastaların büyük bir kısmında iğne tedavisi 30 dakika içinde biter.  Kist sayısı çok fazlaysa tedavi daha uzun sürebilir. bir 

Karaciğerde birden çok kist varsa bu tedavi yine uygundur. Bunun dışında böbrek dalak ya da karın içi diğer organlardaki kistlere de uygulanabilir.

Akciğer, kemik beyin kistleri çok daha seyrektir ve bunlarda iğne tedavisi tercih edilmez. Bu kistlerin diğer yöntemlerle tedavisi daha uygundur.

Kist hidatik ameliyatla ya da iğne ile (perkütan kist hidatik tedavisi) tedavi edilirse tekrarlama ihtimali son derece düşüktür. 

Tedavide en önemli kural her kistin tedavi gerektirmemesidir. Eğer kist canlı ise tedavi gerektirir. Kist karaciğerde ya da diğer bölgelerde bazen kendiliğinden canlılığını yitirebilir. Bu durumda tedavi gerekmez.

Tecrübeli bir doktor ultrason incelemeye bakarak kistin canlı olup olmadığını söyleyebilir.

Hastane süreci nasıldır 

Kist hidatik tedavisi için günübirlik yatış yapılır. İşlem sonrası aynı gün taburcu olursunuz. Girişimsel radyoloji tedavileri ameliyatsız tedavilerdir. Genel anzetezi genellikle kullanılmaz. Bu nedenle işlemden sonra aynı gün eveinize gönderilebilirsiniz.