- Anevrizma bir atardamarın duvarının zayıflamasına bağlı genişleyerek balonlaşmasıdır.
- Anevrizmalarınneden olutuğu tam olarak bilinmiyor.
- Balonlaşan bir damarda duvar giderek incelir ve bir süre sonra kan basıncıyla yırtılabilir.
- Anevrimaların en önemli tedavi sebebi yırtılarak iç kanama olmasının engellenmesidir.
- Beyin, abdominal aorta ve torakal aorta anevrizmaları en önemli anevrizmalardır.
- Çünkü bu anevrizmaların yırtılması ölümcül sonuçlara yol açabilir.
- Her anevrizmanın tedavi edilme kriteri farklıdır.
- Anevrizma yırtılma dışında büyümesine bağlı çevre organlara baskı yaparak da şikayet oluşturabilir.
Kısa bilgi:
Atardamar anevrizması (balonlaşması) nedir?
Atardamar anevrizması, damar duvarının değişik nedenlerle sağlamlığını kaybetmesi, buna bağlı da damarın balon gibi genişlemesidir. Balonlaşan (anevrizmatik hale gelen) bu damar duvarı artık sağlam değildir. Kan basıncının yüksek olması nedeniyle aylar ve yıllar içinde damar gittikçe daha genişler, duvarı daha da incelir ve sonunda damarın yırtılmasına yol açabilir.
Atardamar anevrimzası değişik şekilde olur. Tümünde ortak olan damarda bir genişleme olmasıdır.
Anevrizma neden önemlidir?
Atardamarda balonlaşma olduğunda damar duvarı sağlamlığını kaybeder ve yırtılma ihtimali başlar. Damar ne kadar genişlerse damar duvarı o kadar gerilir, incelir ve yırtılma ihtimali o kadar artar. Genellikle damarda anevrizma yani balonlaşma başladıktan sonra aylar ve yıllar içinde yavaş yavaş genişleme devam eder. Damar ne kadar genişlerse yırtılma ihtimali o kadar yüksek olur. O nedenle tedavi gerekliliğine en çok damarın ulaştığı çapa göre karar verilir, ancak başka faktörlerde tedavi gerekip gerekmediğini etkiler. Yani her balonlaşma hemen tedavi gerektirmez.
Anevrizma ne tür belirti verir?
Anevrizmalar çoğunlukla hiç belirti vermez. Seyrek olarak ağrı yapar, bazen damarın büyümesi nedeniyle komşu organlara baskı yaparak şikayet oluşturabilir. Örneğin bir sinir demetine komşu olan damar genişlemesi bu sinirlere bası yaparak o sinirin görevini engeller.
Anevrizmalar büyüyüp damar duvarını çok incelttiği zaman yırtılarak kanam yapabilir. Bu iç kanamadır. Damar ne kadar büyük ya da ne kadar önemli bir organ içindeyse o kadar büyük sorun yaratır.
Beyin damar anevrizma kanaması çok ciddi sorun yaratabilir çünkü beyin hayati bir organdır. Karında ana damarda (aort damarı) anevrizma varsa ve yırtılırsa bu damar çok büyük olduğu için ölümcül olabilir.
Anevrizma tanısı
Anevrizmalar 1 cm'nin üstündeyse görüntüleme yöntemlerini kullanarak (ultrason, bilgisayarlı tomografi ve MR anjiyografi) kolaylıkla görüntülenir. Eskiden anevrizma tanısında sıklıkla kullanılan anjiyografi artık genellikle sadece tedavi için kullanılmaktadır.
Anevrizma tedavisi nasıldır?
Anevrizma yani damar balonlaşması tanısı konduğu zaman
- Anevrizma çok büyük değilse ve yakınma oluşturmuyorsa ve gelecekte yırtılma ihtimali düşükse tedavi gerekmeyebilir. Bu durumda genellikle belli aralıklarla görüntüleme yöntemleri (tomografi, ultrason ya da emar) kullanılarak takip edilir.
- Tedavi gerektiriyorsa anevrizma onarılması ya da o damar tamamen kapatılmalıdır. Bu da cerrahi ameliyat ya da anjiyo ile yapılır.
Anjiyografi ile anevrizma tedavisi
Anevrizma tedavisi eskiden çoğunlukla ameliyatla yapılırdı ama günümüzde asıl tedavi genellikle anjiyo ile yapılır.
Anjiyo tedavilerinde
1) Kumaş kaplı stent (stent greft) yerleştirilerek anevrizma giderilebilir. Düz seyirli anevrizma genellikle bu şekilde tedavi edilir.
2) Anevrizma içi özel maddelerle doldurularak anevrizma kapatılır ve yırtılması engellenir. Beyin anevrizmaları genellikle bu şekilde tedavi edilir.
3) Anevrizm olan damar tamamen kapatılabilir. Bu durumda kapatılan damarın vücuda zarar vermemesi gerekir. Tıkama işlemine anevrizma embolizasyonu adı verilir.
İşlem öncesi hazırlık anjiyo hazırlığı gibidir.
İşlem sonrası beyin ve aorta anevrizmasında (bunlar daha büyük tedavilerdir) bir ya da daha fazla gün hastanede yatış gerekebilir. Bazı anevrima anjiyo tedavisinden sonra hasta aynı gün evine gönderilebilir.