Burger Hastalığı

Burger hastalığının belirtileri nelerdir?

Buerger hastalığı genellikle her iki bacak damarını daha seyrek olarak da el damarlarını tıkayabilir. Ayak ya da el parmaklarına giden kan akımı azalır. Hastalık belirtilerinin çoğu tıkanıklığa bağlı kanlanmanın azalmasına bağlıdır.

Burger hastalığının ayak ve parmaklarda görülen belirtileri

• Yürümekle ayak tabanında ve parmaklarda ağrı
• Yürümekle bacak kaslarında (baldırda) ağrı. Bu ağrı diğer damar tıkanmasında olduğu gibidir. Yürüyünce başlar, dinlenince geçer. Yürüme ağrısı hep belli bir mesafede olur. Hızlı yürümekle, koşmakla ya da yokuş yukarı çıkmakla ağrı daha belirginleşir. Yavaş yürümekle daha uzun mesafe yürünebilir.
• Ayak ve parmaklarda uyuşma
• Ayak ve parmaklarda soğukluk olabilir. Ancak ayaklar sıcak da kalabilir.
• Hastalık ilerlerse ayak parmaklarında ve topuklarda yaralar oluşabilir.
• Damar tıkanıklığı en kötü halinde ayak parmakları ya da ayakta kangren oluşturur.
• Parmakların ve bazen ayağın kesilmesi gerekebilir. Hastaların neredeyse dörtte birinde parmak ya da bacak ampütasyonu gerekir.
• Sigara bırakıldığında Burger hastalığı genellikle ilerlemesini durdurur. Bu an itibariyle hastalıkta kötüleşme görülmez. Bu nedenle bu hastaların mutlaka sigarayı bırakması ve sigara dumanının olduğu yerlerden uzak durması gerekir.

Burger hastalığının el ve parmaklarda belirtileri

• El parmaklarında soğukluk ve uyuşma
• Ellerde beyazlaşma ve morarma
• Parmak uçlarında yara
• Parmaklarda kangren

Buerger hastalığında tıkalı damarlar açılabilir mi?

Bacak ya da kol damar tıkanıklığı genellikle damar sertliği (damar kireçlenmesi), Buerger hastalığı, Takayasu hastalığı gibi nedenlere bağlıdır. Bu tür tıkanmalarda herhangi bir ilaçla ya da diyetle tıkalı damarların açılması mümkün değildir.

Damarlar ya ameliyatla ya da anjiyo yöntemiyle açılır. Bu hastalıkta damar tıkanıklığı genellikle küçük damarları tıkadığı için eskiden anjiyo ile açılması mümkün görünmezdi. Ancak günümüzde zor da olsa bu damarları anjiyo ile açmak mümkündür ancak sadece büyük merkezlerde yapılabilir. Çünkü burada damar tıkanıklığı diğer hastalıklardan daha farklı ve daha zordur.

Bu hastalarda ameliyatla da damarların açılması mümkündür ancak ayak bölgesindeki damarlar da tıkalı olduğu için bu hastaların büyük çoğunluğuna ameliyat yapılması mümkün değildir.

Buerger Hastalığında Tedavi

Bu hastalığın insanlarda yaptığı tüm sorunlar ayak- bacak ve el-kol atardamarlarda oluşan tıkanmadır.

Hastada oluşan ayak parmak uyuşması, yürümekle ayak tabanında ya da baldır kaslarında ağrı ve uzun dönemde parmaklarda istirahat halindeyken ağrı, iyileşmeyen yara oluşması ve parmak kangrenleri hem bu damar tıkanıklığı nedeniyle oluştur.

Damar tıkanıklığı doğrudan sigaraya bağlıdır. Bu nedenle en önemli tedavi sigaranın o an bırakılmasıdır. Hastaların büyük bir kısmı bu konuyu net anladığında sigarayı derhal bırakır. Çünkü bu hastalık diğer tüm damar tıkanıklığından farklıdır. Sigara bırakmadan bir tedavi hemen hiç bir zaman işe yaramayacaktır.

1. Sigara: Damarların açılmasından da öncelikli olan adım sigaranın mutlaka bırakılmasıdır. Sigara bırakılırsa o ana kadar tıkanmış olan damarlar tekrar açılmaz. Sigaranın bırakılması genellikle hastalığın ilerlemesini durdurur. Artık yeni tıkanmalar olmayacaktır. Yani ayak daha kötüye gitmeyecektir.

2. Damarın açılması: ("Buerger hastalığında anjiyo tedavisi" sayfasında detaylı olarak anlatılmıştır). Sigarayı bıraktıktan sonra şikayetleri ciddi olmayan hastalarda damarların açılması gerekmeyebilir. Ancak şu unutulmamalıdır. Sigara bırakmak tıkalı damarları açmayacaktır, ancak tıkanıklığın ilerlemesini engelleyecektir. Damarın açılmasını gerektiren hastalarda kesin tedavi bu damarların anjiyo ile açılması ya da ameliyatla by-pass yapılmasıdır. Anjiyo ile damarların açılması diğer sayfada detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Ancak her hastanın mutlaka anjiyo ya da ameliyat olması gerekmeyebilir. Burada en önemli sorun bu hastalıkta görülen damar tıkanıklığının anjiyo dahil hiç bir yöntemin damarları açamayacağı görüşüdür. Bu görüş eski için doğru olsa da son 10 yıldan beri Buerger hastalığındaki damarlar anjiyo yöntemi ile de açılabilmektedir.

3. İlaç tedavisi: Hiç bir ilaç damar tıkanmalarını açmaz. Ancak kılcal damarları biraz genişleterek yürüme ağrısını hafifleten ilaçlar kullanılabilir.

4. Sinir yakma (sempatektomi) ya da sinir blokajı: Bu da var olan açık damarların biraz genişlemesine ve bacağa giden kan miktarının artırılmasına yol açabilir. Bu işlemi genellikle anestezi bölümü yapar.

5. Kök hücre nakli. Bu hastalıkta yararlı olup olmadığını söylemeye bilimsel veriler yeterli değildir.

6. Destek tedavisi: Eğer mümkünse yürüme egzersizleri önerilir. Ancak ileri evre hastalıkta hasta 100 metre dahi yürüyemez. Bu tür hastalarda doğrudan damarları açmak gerekir.

Buerger hastalığında tıkalı damar anjiyo ile açılır mı?

Anjiyo ile kalp, boyun ve bacak damar tıkanıklıklarını yıllardan beri açabiliyoruz. Ancak Burger hastalığındaki damar tıkanıklığı anjiyo ile açılamaz bilinir çünkü bu hastalıkta kol ve bacakların en uç damarları tıkanır.

Son 10 yılda yeni bir çok yöntem ve malzeme bu hastalıktaki damarların açılmasını da mümkün kıldı. Yani Burger hastalığında tıkalı bacak ya da kol damarları anjiyografi ile açılabilir.

Dünyada en sık damar tıkanıklığı nedeni damar sertliğidir. Burger hastalığı çok daha az görülür. Bu hastalıkta damar tıkanıklığının iki özelliği vardır.

1. Birincisi bacak ve koldaki en uç damarlar tıkanır ve açılması zor damar tıkanıklığından biridir.
2. Diğer bir özellik hasta sigara içmeye devam ederse açılan bu damarlar tekrar tıkanacaktır. Bu nedenle anjiyo ile damar açma işlemine geçmeden önce bu hastaların mutlaka sigara içmeyi bırakmaları gerektiğini tekrar vurgulamak gerekir.

Burger hastalığında anjiyografi ile damar tedavisi diğer damar tıkanmalarının tedavisine benzemekle birlikte belli farklılıklar vardır:

• Damar sertliğinde genellikle kasık bölgesi ya da uyluk bölgesindeki büyük damarlar tıkanır. Bu damarlarda hem ameliyat şansı vardır hem de anjiyografi ile açılması daha kolaydır.
• Burger hastalığı özellikle diz altındaki damarları tıkar. Bu bölgenin anjiyografi ile tedavisi büyük damarlardan daha zordur ve anjiyografi ile damar tedavisi yapan bir çok merkez diz altındaki damar tıkanmalarına müdahale edemez.
• Anjiyografi ile tüm damarlar açılmayabilir. Ayak bileği ile parmaklar arasındaki küçük damarların açılması mümkün olmayabilir. Yani anjiyo sonrası iyileşme olmasına rağmen hala tıkalı damar kalabilir.
• Anjiyografi ile damar açmada en etkili yöntemler tıkalı damarın balon ile açılmasıdır. Burger hastalığına bağlı damar tıkanıklıklarında stent kullanımı çok daha seyrektir. Damar tıraşlama yöntemi burger hastalığında kullanılmaz.

Buerger hastalığında anjiyo ile tedavi süreci nasıldır?

Burada Burger hastalığında anjiyo ile damar tıkanıklığı açılması anlatılmaktadır ancak tıkalı damarların ameliyat ile de çok iyi bir şekilde açılabileceği unutulmamalıdır. Ama bir çok hastada ne yazık ki damarlar uygun olmadığı için ameliyat mümkün olmayabilir.

Diğer anjiyo tedavilerinde olduğu gibidir. En önemli fark Burger hastalığında anjiyo ile kol ve bacak damarlarının açılması diğer damar tıkanıklıklarına göre daha zor olmasıdır. Damarlar her hastada açılamayabilir.

Anjiyo ile tedavi süreci

• Tedaviden önceki ilk iş damar hastalığın kesin tanısı koymaktır. Renkli ultrason, emar anjiyografi, BT anjiyografi ya da normal anjiyografi ile tanı konmuştur.
• Anjiyo ile damar açma tedavisine karar verilirse anjiyo öncesi basit bir kan tetkiki yapılır.
• Açlık durumu: Anjiyo günü hastaneye aç gelinmesi gerekir.
• İşlem ağrılı mıdır? Anjiyo işlemi genellikle ağrısızdır. Ancak balonla damarın genişletilmesi ağrı yapabileceği için biz hastanemizde her hastaya damardan rahatlatıcı ya da ağrı kesici ilaçlar veririz.
• Ne tür anestezi kullanılır? Genel anestezi yani narkoz kullanılmaya gerek yoktur. Ayak parmaklarında şiddetli ağrı varsa daha derin ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Anjiyo tedavisi genellikle diğer anjiyolardan uzun sürer (1-3 saat arası), çünkü bu damarlar açılması zor damarlardır.
• İşlem sonrası 4-6 saatlik bir gözlem ve dinlenme sonrası hastalar evlerine gönderilebilir. Yani genellikle hastanede yatmaya gerek olmaz.
• İşlemden bir gün sonra dinlenme iyi olur. Ancak hastalar yürüyebilir ve ağır iş dışında günlük yapmak istedikleri etkinlikleri ya da işleri yapabilir.

Buerger hastalığının anjiyografi ile tedavi, diğer damar tıkanmalarına göre daha zor olmakla birlikte bu hastalarda genellikle tek ve en önemli tedavi şansıdır. Çünkü sigaranın bırakılması, ilaç kullanılması ya da sinir yakma gibi işlemlerin hiç birisi tıkanmış damarı açamaz. Tıkalı damarı açabilen yöntemler ameliyat ve anjiyografi tedavileridir.