- Embolizasyon anjiyo ile bir damarın tıkanmasıdır.
- Anjiyo ile embolizasyon yani damar tıkama bir çok hastalığın tedavisinde kullanılır.
- En sık kullanım alanı kanama yapan bir damarın tıkanarak kanamanın durdurulmasıdır.
- Son 20 yılda embolizasyon çok daha farklı hastalık tedavisinde kullanılmaya başlamıştır.
- En önemlileri karaciğer kanser tedavisinde kemoembolizasyon ve radyoembolizasyon işlemleridir.
- Miyom embolizasyonu rahim miyomlarının beslenmesini engeller, miyomu küçültür ya da yok eder.
- Prostat embolizasyonu prostat bezi büyümesinde prostatı besleyen damar tıkanır, prostat bezi küçülür ve hastanın idrara yapma ile ilgili şikayetleri azalır ya da kaybolur.
- Bu yöntem ameliyat öncesi bir çok tümörün küçültülmesi ya da ameliyat sırasında kanamanın engellenmesi için de yaygın olarak kullanılır.
Kanser ve diğer tümör tedavisinde embolizasyon
Anjiyo ile damar tıkamanın etkinliği görülünce önce tümörü besleyen damarlar tıkanarak tümörün küçültülmesi ve yok edilmesi düşünülmüş ve uygulanmıştır. Bu yöntem hala belli tümörlerde (örneğin karaciğer tümörleri) kullanılmaktadır. Ardından sadece damarları tıkamayıp, tıkayıcı tanecikler içine özel kanser ilaçları emdirilerek ek tedaviler başlamıştır Bu işlem TAKE (kemoembolizasyon) işlemidir ve kanser tedavilerinde detaylı olarak anlatılmıştır. Yine kanser dokusunun damarına girerek ilaç değil ışın salan tanecik verilerek yapılan TARE (radyoembolizasyon) işlemi başlamıştır.
Miyom embolizasyonu kadınlarda rahimin iyi huylu bir tümörü olan miyomları küçültür ya da yok eder ve böylece miyomlara bağlı şikayetleri azaltır ya da yok eder. Bu tedavi her sene daha fazla sayıda hastaya yapılmakta ve kullanımı her geçen gün artmaktadır. Miyom embolizasyonu son 20 yılda dünyada 1 milyondan fazla kişiye başarıyla uygulanmış son derece güvenli bir yöntemdir.
Prostat büyümesini tedavi etmek için kullanılan prostat embolizasyonu çok daha yeni bir tedavidir. Son 10 yıldır kullanılmaktadır ve kullanımı hızla artmaktadır.
Bu tedaviler ameliyat değildir.
Rahim varisi ve varikosel embolizasyonu
Varikosel testisin (erkek yumurtalığı) varisidir. Varikoselin ameliyatsız tedavisinde testis yani yumurtalıktaki varisleri gidermek için testis toplardamarı anjiyo ile tıkanabilir. Bu varikoseli düzeltecektir.
Rahim varisleri sık görülen bir bulgudur. Bazı kadınlarda karın arısı karında dolgunluk ve yanma, ilişki sırasında ya da sonrasında ağrı yapabilir. Bu duruma pelvik konjesyon sendromu adı verilir. Burada da en etkili tedavi yine anjiyo ile yumurtalık toplar damarının tıkanarak rahim varislerinin tedavi edilmesidir.
Anjiyografi ile damar tıkama işlemleri artık çok fazla hastalık için kullanılmaya başlamıştır.
Diğer embolizasyon tedavileri :
Prostat arter embolizasyonu: En yeni embolizasyon tedavilerinden biridir. Prostat büyümesi olan insanlarda kullanılır. Prostat büyümesi ileri yaşta çok sık görülen bir sorundur. Zor işeme, sık idrara gitme, gece sık idrara çıkma gibi yakınmalar oluşturur. Yakınmalar bazen çok belirgindir ve kişinin hayat kalitesini düşürür. Tedavide bir çok yöntem vardır. İlaç ve hormonlar prostat bezini küçültmeden rahatlama sağlar. En önemli tedavi ameliyatla prostatın daralan iç kısmının temizlenmesidir. Prostat arter embolizasyonu ameliyatsız bir yönremdir ve doğrudan prostat bezini besleyen damarların tıkanmasıyla prostat bezinin küçülmesini sağlar. Şİkayetleri ciddi azaltır ya da yok eder. Ameliyata iyi bir alternatifdir. BU konuda detaylı bilgi prostat büyümesisayfasında detaylı olarak anlatılmıştır.
Burun kanamasında (epistaksis) embolizasyon: Bu normal şartlarda kulan burun boğaz uzmanlarının müdahalesi ile düzelemeyen ciddi burun kanamalarında kullanılır. Ya da çok sık tekrar eden burun kanamalarında kullanılır. Anjiyo yapılarak burun kanamasına yol açan bozulmuş damarlar tıkanarak tekrar kanama olması engellenir.
Bronşiyal arter embolizasyonu: Bronşiyal arter akciğerleri besleyen arterlerdir. Bazen akciğer kanaması ya da kan tükürme çok belirgin olur ve yine göğüs hastalıkları tarafından yapılan bronkoskopilerle durdurulamaz ya da durdurulsa bile tekrarlar. Böyle durumlarda da anjiyo ile akciğer damarına girilerek kanama yapan damarlar tıkanarak kanama daimi şekilde durdurulabilir.
BU durum bronşiektazi denen bronş genişlemelerinde, akciğer tüberkülozunda (verem) ya da akciğer kanserlerinde sık olur.
Splenik arter embolizasyonu (dalak embolizasyonu): Dalak embolizasyonu en sık dalağın çok büyük olduğu (splenomegali) durumlarının küçük bir kısmında yapılır. Amaç dalağı küçülterek büyümesinin yol açtığı sorunları düzeltmek tya da azaltmaktır. Portal ven trombozunda dalağı küçültmek için kullanılabilir.
Portal ven embolizasyonu karaciğer tümörlerinde karaciğerin bir yarısı tıkanarak diğere yarısının büyümesini ve cerrahın daha rahat ameliyat yapmasını sağlar.