Miyom Embolizasyonu

Rahim miyomu nedir ?

Rahim miyomu, rahim dokusundan köken alan iyi huylu bir tümördür. Rahim miyomları kadın üreme organlarının en sık rastlanan tümörüdür. 35 yaşın üzerindeki her üç kadının birinde miyom saptanır. Bir ya da birden fazla olabilir. Büyüklükleri 1 ile 20 cm arasında değişir. Miyom bazen fibroid, leyomiyom, veya fibromiyom olarak da adlandırılabilir. Genellikle rahim içinde aynı anda birden fazla miyom bulunur, bazen aynı rahimde onlarca miyom olabilir. Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen, miyomların büyümesine yol açar. Bu nedenle miyomlar genellikle üreme çağında ve hamilelikte daha fazla büyürler, menapoz da ise genellikle küçülür.

Miyom embolizasyonu kadınların oldukça sık görülen rahim miyomlarının tedavisinde yaklaşık 20 yıldan beri kullanılan bir anjiyo tedavisidir. Amerika'da çok yaygın yapılır. Avrupa ve ülkemizde daha az bilinir. . Ameliyata göre daha kolay ve riskleri az olan bir tedavidir.

Miyom (aynı zamanda fibroid ya da leiomiyom diye de adlandırılır) kadınlarda rahim kaslarından gelişen iyi huylu bir tümördür. Kanser (kötü huylu tümör) değildir. Bazı kadınlarda ciddi şikayet oluşturur ve tedavi gerektirir. Genel bilgiler miyom tedavisi sayfasında anlatılmıştır. Miyomum embolizasyon dışındaki tüm tedavilerini kadın doğum uzmanları yapar. Miyom embolizasyonunu bizler yani Girişimsel Radyoloji uzmanı yapar.

Embolizasyon kelime olarak "anjiyografi ile damar tıkanması" işlemidir. Miyom embolizasyonu miyomların anjiyo ile besleyici damarlarını tıkayarak yapılan ameliyatsız bir anjiyografi tedavisidir. Girişimsel Radyoloji uzmanı yani bizler tarafından yapılır. Bu anjiyo tedavisi kasık ya da kol damarından girilerek yapılır. Amerika'da bu işlem uterin fibroid embolizasyonu olarak da adlandırılır. Uterin=rahim, fibroid=miyom

Rahim miyomlarını besleyen çok fazla kan damarı vardır. Bu damarın anjiyo ile tıkanması miyomların beslenmesini engeller. Beslenemeyen miyom önce küçülür sonra bazıları tamamen yok olur. Bu tedavi rahimdeki bir yada çok sayıda miyomu aynı şekilde etkiler. Bu arada rahim dokusu zarar görmez çünkü rahim damarları tıkandığı anda rahim dokusu çevre diğer damarlardan beslenmeye devam eder. Bu tedavi 20 yıldan uzun süreden beri kullanılan bir yöntemidir. Emniyetli ve etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Rahim miyomları kanlanması fazla olan iyi huylu tümörlerdir. Bu tür kanlanması fazla olan tümörlerde anjiyo ile beslenmenin kesilmesi (embolizasyon) miyomların küçülmesi ya da tamamen yok olmasına yol açar.

Kasık ya da kol damarından girilerek rahimi besleyen sağ ve sol damarlar embolize edilir yani tıkanır. Bu şekilde miyomun beslenmesi kesilmiş olur. Rahim bundan etkilenmez ancak miyomlar küçülmeye başlar.

Miyom embolizasyonu tedavisi bir anjiyo uygulamasıdır. Narkoz gerekmez. Ancak hastanın hiç ağrı hissetmemesi, korku ve endişe duymaması için damardan rahatlatıcı ve ağrı kesici ilaçlar yapılır.

Miyom embolizasyonunda miyom dokusunda anjiyo ile tıkayıcı tanecik enjekte edilelek miyomların beslenmesi engellenir.

Damarları tıkanan rahim miyomları beslenemezler ve küçülmeye başlarlar. Küçülünce ya da kaybolunca ağrı ve kanama gibi şikayetler kaybolur ya da belirgin olarak azalır.

Tıkama işlemi 45 dakikada biter. Oldukça konforludur. Bıçak (neşter) izi de yoktur. İşlemden sonra ağrı olabilir. Bu nedenle hastalar genellikle bir gün hastanede yatırılarak ağrı kontrolü yapılır ve bir gün sonra evlerine gönderilir.

Bu tıkanma rahime zarar vermez çünkü rahim gibi dokular bir anda bir çok yerden beslenebilir.

Miyom embolizasyonu hangi hastalara uygulanabilir?

Miyom embolizasyonu ameliyat gerektiren tüm miyom tedavisinde kullanılabilir. Ancak genellikle şu hastalarda tercih edilir:

Miyomlar için ameliyat gerekir ancak ameliyat hasta için risklidir.
Hasta ameliyat olmak istemeyebilir.
Ameliyatla rahmin tümünün alınması gerekir. Ancak hasta erken menapoz yapacağı için rahmini kaybetmek istemeyebilir.
Hasta daha önce bir ya da bir kaç kere miyom ameliyatı olmuştur ancak miyomlar tekrarlamıştır.

Miyom embolizasyonunun ameliyata göre avantajları

Anjiyo tedavisi sonrası hastanede kalış süresi daha kısadır.
Hastaların normal hayata ve işe dönme süresi daha kısadır
Tedavi sırası olabilecek riskler daha azdır.

Miyom embolizasyonunun ameliyata göre dezavantajları

Miyom embolizasyonu sonrası 1-2 yıl içinde ek embolizasyon ve bazen ameliyat gerektirebilir. Bu her on hastanın 1'inde görülür.

Embolizasyon, rahim miyomlarının tedavisinde özellikle 2000'li yıllarda gittikçe daha sık olarak kullanılan bir yöntemdir.

En önemli avantajları, lokal anestezi yardımıyla bir "anjiyo" işlemiyle yapılması, herhangi bir ameliyat kesisi olmaması ve hastaların çoğunun ertesi gün hastaneden ayrılabilmesidir. Ancak her yöntem gibi embolizasyon tedavisi de "doğru seçilmiş" hastalara uygulandığı zaman başarılıdır ve bu seçim için mutlaka bu konuda deneyimli bir girişimsel radyoloji uzmanından fikir alınmalıdır.

Merkezimiz İstanbul'da miyom embolizasyonu yapan bir kaç merkezden biridir.

Rahim miyomunda diğer tedaviler

Rahim miyomları öncelikle kadın doğum uzmanlarının uğraştığı bir hastalıktır.

Miyomlar fazla büyümüyor, yakınma oluşturmuyorsa ya da hasta menopoza girmeye yakınsa miyomlar için herhangi bir tedavi gerekmeyebilir. Çünkü menopozda östrojen hormonu etkisi azaldığı için genellikle küçülür ve bazen kaybolur.

Hastaların önemli bir kısmında ağrı, sık idrara çıkma, adet kanamasında artma ve kansızlık gibi şikayetler vardır ve tedavi gerektirir. Tedavi kararı verilirken miyomların sayısı, büyüklüğü ve büyüme eğilimi (önceden küçüktü şimdi daha büyüyor gibi), hastanın yaşı gibi değişik faktörler de göz önüne alınmalıdır.

Rahim miyomlarında hormon Tedavisi

Bu tedavide, hastaya hormon verilerek menapoza girmesi sağlanır. Böylece, miyomlarda küçülme ve besleyen damarlarda incelme olabilir. Ancak hormon tedavisi kesildiğinde, kitleler hızla büyürler ve damarları da hızla eski haline döner. Ayrıca kullanılan hormon ilaçları uzun süre kullanılırsa, hastada kemik erimesi görülebilir.

Miyomun ameliyatla çıkarılması (Miyomektomi)

Genel anestezi altında rahimdeki miyomların ameliyatla çıkarılmasıdır. Bu şekilde, ameliyatsız rahim alınmadan tedavi sağlar. Böylece özellikle genç bayanlarda doğurganlık korunabilir. Miyomların alınması, genellikle karından açık ameliyat şeklinde yapılır, ancak kapalı ameliyat yöntemleri de vardır.

Çok sayıda tümörü olan hastalarda, ameliyatla tüm tümörleri temizlemek güç olabilir, ayrıca hangi tümörün hasta şikayetlerine yol açtığını saptamak da zorlaşır. Bu nedenle bu tür hastalarda, ameliyat başarıyla yapılsa bile hastaların yaklaşık %20-25 inde hasta şikayetleri tekrarlar ve ikinci bir ameliyat (genellikle histerektomi) gerekebilir.

Miyomlarla birlikte rahimin ameliyatla çıkarılması (Histerektomi)

Genel anestezi altında rahimin tümü ameliyatla dışarı alınır. Hasta eğer 40 yaşın üzerindeyse, genellikle yumurtalıkların da alınması tercih edilmektedir. Genellikle, çok sayıda miyomu olan, menapoza girmiş ya da artık hiçbir şekilde hamilelik istemeyen hastalarda uygulanır.