Varis Çeşitleri ve Varis Tedavisi

  1. Anasayfa
  2. Tedavi̇ Yöntemleri̇
  3. Vari̇s Tedavi̇si̇
  4. Varis Çeşitleri ve Varis Tedavisi

Varis nedir?

Varis, genellikle bacaklarda görülen toplardamar genişlemesidir.

Bacak varisi toplumda çok sıktır. 1999 yılında Amerikalı bir Girişimsel Radyoloji uzmanının variste ilk defa lazer tedavisini uygulamasıyla ameliyat tedavisi geri planda kalmış ve bacak varisi tedavisinde çok daha etkin yeni bir dönem başlamıştır.
Günümüzde varis ameliyatsız yöntemlerle kesin olarak ve tamamen tedavi edilebilir. 

Varis neden olur?

Bacak varisi, bacak toplar damarında bulunan kapakçıkların bozukluğuna bağlı gelişir. Her insanın bacak toplar damarlarında her 5-10 cm de bir küçük kapak ya da kapakçıklar vardır. Bacak toplardamarlarının görevi kanı toplayarak ayaktaki kanı kalbe geri götürmektir. Bu damarlarda akım tek yönlü ve sadece kalbe doğrudur. Geri akım yani ayağa doğru akım olmaz. Bu kapaklar kan akımının aşağı doğru kaçmasını yani kaçağı engeller. Bazen bu kapaklar bozulur ve bacak damarındaki kan ara ara geri kaçar. Buna reflü, venöz kaçak, venöz yetmezlik ya da venöz yetersizlik denir. Tüm bu isimler aynı hastalığı gösterir. İşte bacakta büyük varis oluşumuna yol açan sorun bu kaçaktır.

Varis kimlerde olur?

Varis, tüm erişkin insanlarda görülebilir. Ancak kalıtsal olarak yakın akrabalarında varisi olanlar, kadınlarda, özellikle birden fazla doğum yapmış kadınlarda ve kilolu insanlarda daha sık görülür. İşi gereği uzun süre ayakta kalan ya da uzun süre oturanlarda da daha sıktır. Bir de gelişmiş toplumlarda daha sıktır.

Varis tanısı nasıl konulur?

Dıştan çıplak gözle bakıldığında rahatlıkla görülür. Bu nedenle tanıyı koymak çok kolaydır. Önemli olan görünen varislerin altında büyük toplar damarda kapak yetmezliği olup olmadığıdır. Bu büyük damardaki yetersizlik aslında gözle gördüğümüz varisin kaynağıdır. Bunu ortaya koymak için kullanılan en iyi tanı yöntemi renkli Doppler ultrasondur. Başka bir tanı yöntemine gerek yoktur. Büyük varis tedavisinden önce renkli ultrason ile bakılmadan kesinlikle tedavi yapılmamalıdır.

Varis belirtileri nelerdir?

Bazı insanlarda hiç şikayet oluşturmazken bazılarında ciddi yakınmalara yol açabilir. Ya da sadece dış görünümü rahatsızlık verebilir.

  • Bacaklarda ağrı, yorgunluk ve ağırlık hissi, yanma ya da sıcaklık hissi
  • Genelde gece yatınca olan bacak krampları. 
  • Ayak bileğinde şişlik ya da şişlik hissi.
  • Bacaklarda özellikle yattığımız zaman hissedilen huzursuzluk.
  • Varis olan yerlerde kaşıntı en temel yakınmalardır.

Bazı insanlarda bunların biri ya da bir kaçı, bazı insanlarda ise tümü olabilir. Gözle görülen belirtiler ise ayak bileği bölgesinde şişlik ya da ödem, uzun dönemde ayak bileği iç kesiminde kahverengi renk değişikliği ve yine özellikle bu bölgede yaygın kılcal damarlar.

  • Varise bağlı kanama: Varisler seyrek olarak kanayabilir. Çok seyrek olduğu için sorun değildir.
  • Varis damarında pıhtılaşma: Varislerde pıhtılaşma olabilir ancak bu da seyrektir ve genellikle çok büyük varislerde olur. Küçük varislerde pıhtılaşma pek beklenmez. Oluşan pıhtının akciğere atması çok daha seyrektir.
  • Huzursuz bacak: Varis seyrek olarak gece yattığında bacaklarda huzursuzluk oluşturabilir.

Çok dikkat edilmesi gereken konu bacaklarda olan şikayetlerin varislere bağlı olup olmadığı anlayabilmektir. Çünkü bacaklardaki her ağrı ya da her şişlik, sıcaklık hissi ya da her kramp varise bağlı olmayabilir.

Halk arasında bacak varisinin kalp hastalığı ile ilişkili olduğu söylenir. Varis ile kalp hastalığının herhangi bir ilgisi yoktur.

Bacaklarımızda 3 çeşit varis vardır:

1. Kılcal damar ya da kılcal varis

Bunlara örümcek ağrı damarları da denir. Bir kısmı çalı gibi, bir kısmı örümcek ağı gibidir. Bunlar saç kılı kadar ince olan genellikle kırmızı renkte bazen mor damarlardır. Neredeyse her iki kişinin birinde vardır. Bacaklarda çok yaygın olunca görünümü rahatsızlık verebilir. Ama genellikle hiç yakınma oluşturmaz.  
Kılcal varis tedavisi: Kılcal varisler tedavi gerektiren bir sağlık sorunu değildir. Sağlığa zararı yoktur. Zamanla sayıca artabilir, daha farklı yerlerde oluşabilir, ama büyük varise dönüşmez. Kozmetik olarak yani görüntüsü kişiyi rahatsız ederse tedavisi edilebilir. Beslenme, varis çorabı, varis ilaçları ya da kremleri hiçbir varisi yok etmez. 

Kılcal damar varislerinin tedavisinde 2 yöntem vardır:

  1. Deriden yapılan lazer (ya da radyofrekans) yöntemi.
    İnce kalem gibi bir lazer ile kılcal damarlar giderilir.
  2. Skleroterapi
    Lazere göre daha etkilidir. Çok ince iğnelerle damarlara girilip bu damarları kurutacak bir ilaç verilmesidir.

Tedavi kılcal varisin yoğunluğuna göre bir ya da birkaç seans olabilir. Tedavi sonrası varis tekrarlar mı çok sorulan bir sorudur. Tedavi ile büyük varislerin kaynağı kurutulabilir ama kılcal damarlar için bu genellikle mümkün değildir. Yani tedavi sonrası başka bölgelerde kılcal damar çıkabilir ama çıkmayabilir de.
Bölümümüzde kılcal varisler için sadece skleroterapi işlemi uygulanır. Tedavi işlemi sırasında genel olarak her hastaya damardan ağrı kesici ya da rahatlatıcı ilaçlar uygulanır. Buna sedasyon ve analjezi denir. Böylece tedavi tamamen ağrısızdır.

Bacakta Kılcal Damarlar

Kılcal Damarlar

Kılcal ve Orta Boy Varisler

2. Orta boy (retiküler) varis

Bu damarlar da hastalık olan varis türüne girmez. Parmağımız ile ellediğimizde ciltten az miktarda çıkıntı yapan, genellikle koyu yeşil, çapları 2-3 mm olan kıvrıntılı, ağ ya da yumak şeklinde damarlardır. Tek tek ya da topluluk halinde bulunabilir. Orta boy varisler tedavisi çok kolay varislerdir. 

Retiküler varis tedavisi

En iyi tedavi köpük skleroterapi ya da köpük tedavisidir. İğne ile damarlara girilerek tek tek her birine damarı kurutacak ya da kapatacak ilaç verilmesidir. Tedavi etkinliği kılcal damara göre daha iyidir. Ama yine de tek seansta tedavi edilen tüm varisler kaybolmaz. Ek tedavi gerektirebilir. Hastanemizde tüm hastalara damardan ağrı kesici ve rahatlatıcı ilaçlar uygulanır ve tedavi tamamen ağrısızdır.

Retiküler ya da orta boy varis

Retiküler varis

.

3. Büyük varis (variköz ven = varisleşmiş toplardamar)

Büyük varisler ya da variköz venler gerçek hastalık grubuna girer. Ciltten bariz çıkıntı yapan, parmak kalınlığına ulaşan varislerdir. Genellikle bacakta safen damarı denen büyük bir damarın kapak yetmezliğine bağlı gelişir. Bu nedenle büyük varisimiz varsa mutlaka önceden bir renkli Ultrason inceleme yaptırmamız gerekir. Yoksa tedavi eksik ya da yanlış olabilir. Renkli ultrason mutlaka ayakta yapılmalıdır. Ultrasonda genellikle ya bacak önündeki büyük safen damarında ya da bacak arkasındaki küçük safen damarında kapak yetmezliği ortaya çıkar.

Büyük varisler hastalıktır ve bacaklarda ağrı, yorgunluk, ağırlık hissi, yanma, huzursuzluk, gece krampları kaşıntı gibi yakınmalar oluşturur. Varisler çok büyürse pıhtı oluşabilir. Bu da 2-3 haftalık ağrılı bir süreç oluşturur. Varisten kanama genellikle çok uzun yıllar varisi olan buna bağlı deri incelmesi yaşayan insanlarda olur ama seyrektir. Seyrek olarak ayakta ülser ya da yara yapar. Bu varisler yukarıda bahsedilen sorunlardan birini yaratıyorsa tedavi olmakta büyük faysa var.

Büyük varis tedavisi: Bu web sitesinin diğer sayfalarında bu konu geniş olarak anlatılmıştır. Kısaca öncelikle ultrason ile kapak yetmezliği tanısı konan büyük damarın (safen toplardamarı) lazer, radyofrekans ya da yapışkan gibi bir yöntemle kapatılması gerekir. Bu şekilde varislerin tekrar çıkması engellenmiş olur. Aynı anda görünene varislere de çoğunlukla köpük tedavisi yapılır ancak flebektomi denen minik bir cerrahi yöntemle bunların çıkarılması da mümkündür. Büyük varislerde varislere kaynaklık eden bir damar vardır ve bu damarı kapattığımızda tekrar oluşması son derece zordur.
Büyük varis tedavisi (damar içi lazer, radyofrekans ve yapışkan gibi ameliyatsız tedavi yöntemleri ve skleroterapi yani köpük tedavisi damardan ağrı kesiciler ve sakinleştirici ilaçlarla yapılır ve tamamen ağrısızdır. Bu işlem narkoz yani genel anestezi değildir çok daha emniyetli bir yöntemdir. Ama gerektiğinde tüm işlem boyunca uyumanızı da sağlar.

Kalın varisler

Ayakta kalın varisler

Büyük-kalın varis

Büyük varis

Bazı insanlarda büyük varis, orta boy varis ve kılcal damarlar aynı anda olabilir. Bu durumda öncelikle büyük varisler için ayakta renkli Doppler ultrason inceleme yapılmalıdır. Büyük damar sorunu ile birlikte hem büyük varisler hem orta boy ve kılcal varisler aynı anda tedavi edilebilir.