Vitrin Hastalığı | Prof. Dr. Levent OĞUZKURT

Vitrin hastalığı nedir?

Vitrin hastalığı bacak damarlarında genellikle damar sertliğine bağlı gelişen ve bacağı besleyen atardamarlarda tıkanma yapan bir hastalıktır. Bacak damarları tıkandığında yürümekle bacakta baldır kaslarında bir ağrı oluşur. Bu ağrı caddelerde gezerken vitrin seyrederek yürümeye benzediği için bu hastalığa vitrin hastalığı adı verilmiştir.

Damar sertliği ya da damar kireçlenmesi çoğunlukla ileri yaşta (60 yaş ve üstünde) görülen bir damar hastalığıdır. Latince adı aterosklerozdur. Bu hastalık damar duvarını etkileyerek uzun dönemde damarın kan taşıyan içi kısmının daralmasına ve sonra tıkanmasına yol açar. Damar tıkandığında beslediği organda beslenme bozukluğu yapar. Örneğin kalp damarında tıkanma olursa kalp spazmı ya da kalp krizi, beyin damarında olunca inme ya da felç, bacak damarında tıkanma olunca bacaklarda yürümekle ağrı, ayak yarası ya da ileri durumlarda kangren de olabilir. Damar tıkanıklığı büyük damarları da kılcal damarları da tıkayabilir.

Vitrin hastalığı belirtileri nelerdir?

Vitrin hastalığı belirtileri bacak damar tıkanıklığı belirtileridir. Bu konu ilgili sayfada detaylı anlatılmıştır.

Bacak damarlarından biri ya da bir kaçı tıkandığı zaman bacak kaslarının kanlanması azalır. İstirahat halinde yani otururken ya da yatarken bacakların kan ihtiyacı çok az olduğu için bu tıkanma sorun yaratamaz. Yürümeye başlarsak bacaklara daha çok kan gerekir. Özellkle hızlı yürüken, koşarken, bir ağır şey taşırken bacaklara daha çok kan gerekir. Ama bacak damarında daralma ya da tıkanma olduğunda bacaklara bu kadar kanı sağlamak mümkün olmayabilir. Bu da bacakta baldır ağrısı ya da baldır kas ağrısı yapar Ağrı vücut için bir sinyaldir. Yani bacaklarda bir sorun var anlamına gelir. Ağrı doğrudan kaslarda olur.

Bacak baldır ağrısı hızlı yürürken, ellerde bir ağırlıkla (pazar alışverişinden sonra ellerde torba ile yürüken) ya da yokuş yukarı çıkarken daha belirgindir ve daha erken yani daha az yürümekle olur.

Bunun aksine yokuş aşağı inerken, yavaş yürürken ağrı daha geç yani daha uzun mesafede gelir. Çünkü yavaş yürümekle bacağa daha az kan gerekir.

Bacak ağrısı çok özellikli bir ağrıdır. Genelde aynı mesafeyi yürüyünce ortaya çıkar, 2-3 dakika dinlenmekle tamamen geçer. Tekrar yürüdüğümüzde aynı mesafede yine ortaya çıkar. Bu ağrı otururken ya da yatarken yani istirahat halindeyken olmaz.

Bu bacak ağrısı caddede gezerken ara ara yürüyüp bir mağaza önünde vitrin seyreden ve sonra biraz daha yürüyüp bir başka mağaza önünde durarak vitrin seyreden birinin haline benzer. Bu nedenle de bu hastalığa yani bacak damar tıkanıklığının oluşturduğu hastalığa halk arasında Vitrin hastalığı da denir.

Vitrin hastalığında tedavi?

Vitrin hastalığı tedavisi bacak damar tıkanıklığı tedavisi ile aynıdır.

Kısaca bu hastaların hastalığı kötüleştiren şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kolesterol yüksekliği gibi hastalıkları varsa bunların tedavisini çok düzenli yaptırması, sigara içiyorsa sigarayı mutlaka bırakması, mümkünse doğal ve sağlıklı beslenmesi ve bol bol yürümesi gerekir.

Bacak damar tıkanıklığı olan her kişi aspirin benzeri bir kan sulandırıcı hayat boyu kullanılır.

Eğer bacaktaki şikayetler hayat kalitesini bozacak kadar ciddi değilse bazı ilaç tedavileri ve egzersiz önerilir. Ancak hiç bir ilacın tıkalı damarı açamayacağı bilinmelidir. İlaçlar yürümeyi rahatlatmak için verilir.

Damar tıkanıklığının açılması sadece ameliyat ya da anjiyo yöntemiyle olur.

Ameliyat ile damar tıkanıklığının açılması genelikle by pass ameliyatı ile olur.

Anjiyo ile damar tedavisi dünyada en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Ameliyata göre en önemli avantajı, daha kolay ve riskinin daha az olmasıdır. Ancak ameliyatın da bazı bölgelerde çok iyi tarafları vardır. Anjiyo ile bacak damar açmada balon, stent ve damar tıraşlama yöntemleri kullanılır.

Balon tedavisi, stent tedavisi ve damar tıraşlama tümü anjiyo ile yapılan tedavilerdir. İşlem ağrısızdır ve ameliyat değildir. Genellikle aynı gün hasta evine gönderilir.

Seyrek olarak spinal stenoz denen omur daralmasında oluşan sinir basısı da bacaklarda yürümekle ağrı yapar. Bu ağrı da vitrin hastalığına benzer. Bu durumda bacaklarda genellikle uyuşma, karıncalanma gibi sinir hasarı gösteren belirtiler de olur. Spinal stenoz nöroloji ya da beyin cerrahisi bölümlerinin uğraşı alanıdır.